پیچ استاد بولت​

خرید پیچ استاد بولت

در ادامه معرفی پیچ و مهره این بار نوبت به پیچ استاد بولت می‌رسد. این پیچ یکی دیگر از لوازم مهم صنایع است که بدون وجود آن هیچ کاری از پیش نمی‌رود. بنابر همین اهمیت لازم می‌دانیم تا در مطلب امروز به معرفی و بررسی کامل استاد بولت‌ها بپردازیم. بعد از خواندن این مطلب شما همه چیز را درباره این پیچ و مهره پرکاربرد خواهید دانست. از جمله این موارد می‌توان به طریقه استفاده، جنس و اندازه، کاربرد و گریدبندی، انواع پیچ و قیمت پیچ استاد بولت اشاره کرد که بعد از مطالعه کامل این مقاله درباره آن‌ها مطلع می‌شوید. خوب بهتر است برویم سر اصل مطلب؛ تا پایان با آرین پیچ همراه باشید.

پیچ استاد بولت چیست؟

پیچ استاد بولت یکی از انواع پیچ است که می‌توان آن را در دسته‌بندی پیچ و مهره نیز قرار داد چرا که در کنار آن حتما از مهره استفاده می‌شود. پیچ استاد بولت به زبان انگلیسی Stud Bolt نامیده می‌شود که به معنای پیچی است که به عنوان عنصر اصلی و سازنده صنایع سنگینی چون پتروشیمی استفاده می‌شود. این پیچ به دلیل طراحی و شکل خاصی که دارد در اتصالات عظیمی مانند لوله‌کشی‌ها به کار می‌رود. برای آشنایی دقیق‌تر با این پیچ در ادامه به بررسی شکل ظاهری آن می‌پردازیم.

شکل و طراحی پیچ

اگر فردی با اطلاعات کم با پیچ استاد بولت مواجه شود اولین سوالش این خواهد بود که آیا واقعا این یک پیچ است؟ باید گفت بله؛ استاد بولت نه تنها یک پیچ است بلکه یکی از بهترین انواع آن نیز به شمار می‌رود. وقتی که برای اولین‌بار به این پیچ نگاه می‌کنیم چیزی جزو یک لوله توپر شیاردار نمی‌بینیم و در بررسی تخصصی‌تر است که متوجه جزئیات بیشتری از آن می‌شویم.

پیچ استاد بولت یک استوانه بلند توپر است که روی این استوانه شیارهایی درج شده‌اند؛ در اصطلاح به این شیارها رزوه می‌گویند و پیچی که چنین ویژگی داشته باشد رزوه‌دار نامیده می‌شود. استاد بولت پیچ استوانه‌ای رزوه‌دار است که کاملا در یک راستا قرار دارد. به این معنا که سر یا گل پیچ در آن موجود نیست و در نتیجه برای استفاده از آن باید روش خاصی را بلد باشید.

برای بهره بردن از این پیچ باید مهره داشته باشید وگرنه پیچ اصلا کاربردی نخواهد داشت. مهره‌ها درون خود سوراخی دارند که به شکل دایره و حلقه است. این حلقه رزوه‌دار است تا به محض وارد کردن مهره روی شیارهای پیچ بچرخد و حرکت کند. قسمت بیرون مهره بدون شیار و کاملا صیقلی است. اگر دقیق‌تر به مهره نگاه کنید متوجه شش‌ضلعی بودن قسمت بیرونی آن خواهید شد.

تاکنون درباره طراحی پیچ استاد بولت آموختیم و در ادامه مطلب طریقه استفاده صحیح از پیچ و مهره را توضیح می‌دهیم.

طریقه استفاده از پیچ و مهره

خرید پیچ و مهره استاد بولت زمانی برای شما مفید است که بخواهید از آن در کارها و پروژه‌های سنگین استفاده کنید که در این صورت شکل استفاده می‌تواند کمی متفاوت‌تر از آموزش ما باشد اما اگر استفاده شما به طریق مرسوم است آموزش زیر را مد نظر داشته باشید.

برای به کارگیری استاد بولت ابتدا باید دو حفره در دو قطعه جدا ایجاد کنید. بدیهی است که قطر حفره‌ها باید به اندازه قطر پیچ باشد. فرض کنید یک قطعه فلزی به اسم A و یک قطعه فلزی دیگر با نام B موجود است. اگر می‌خواهید این دو قطعه را به هم دیگر متصل کنید باید یک حفره در A و یک حفره به همان اندازه و در همان راستا در B ایجاد کنید.

حالا پیچ استاد بولت را از درون هر دو حفره عبور دهید. فاصله بین دو قطعه را تنظیم کنید. برای محکم کردن اتصال نیاز به مهره دارید. یک مهره را از قسمت بیرونی A وارد کرده و آن را کمی سفت کنید. مهره دیگر را از قسمت بیرونی B وارد کرده و سر جایش فیکس کنید. بعد از این مراحل می‌توانید به کمک آچار، مهره‌ها را محکم‌تر بکنید تا اتصال دیگر لق یا شل نباشد. به این شکل توانستیم دو قطعه را به یکدیگر متصل کنیم.

جنس پیچ چگونه است؟

پیچ استاد بولت بیشتر در جنس آهن به بازار عرضه می‌شود و بیشترین کاربرد را در صنعت دارد اما برای جلوگیری از زنگ‌زدگی یا پوسیدگی آن را با روغن رنگ می‌کنند. بنابراین اگر هنگام خرید پیچ استاد بولت با رنگ‌های مختلف مانند سبز، قرمز یا زرد مواجه شدید به جنس آن شک نکنید. احتمالا جنس پیچ آهنی است و رنگ‌آمیزی شده است.

از دیگر جنس‌ها می‌توان به آلیاژهای داکرومات و آهن گالوانیزه اشاره کرد. آهن گالوانیزه در اتصالات لوله‌های آب بسیار برجسته است و به عنوان بهترین گزینه مطرح می‌شود. همچنین استیل و فولاد از دیگر اجناس پرکاربرد این نوع پیچ است.

برای این که بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید ابتدا باید از گریدبندی پیچ‌ها مطلع شوید. در واقع هر پیچ بسته به شرایط محیطی که در آن قرار می‌گیرد جنس متفاوتی دارد. به عنوان مثال جنس آهن گالوانیزه برای محیط مرطوب و جنس فولاد برای استحکام بالای سیستم تولید می‌شود.

اگر بخواهیم این قسمت را جمع‌بندی کنیم به این نتایج می‌رسیم: فولاد و آلیاژهای آن، آهن و انواع آن مانند آهن گالوانیزه، آلومینیوم، انواع استیل، چدن، انواع آلیاژهای دیگر.

همان طور که می‌بینید تنوع جنس بسیار زیاد است و بسته به شرایطی که از پیچ استفاده می‌کنیم بازدهی جنس کم یا زیاد می‌شود. مثلا اگر بخواهیم در یک قطعه آهنی که استحکام نسبتا ضعیفی دارد مقاومت زیادی ایجاد کنیم از پیچ استاد بولت فولادی کمک می‌گیریم تا به سادگی پایداری و ایستادگی کل سیستم افزایش پیدا کند.

اندازه و ابعاد پیچ استاد بولت

علاوه بر جنس، ابعاد و اندازه پیچ نیز متنوع است که در این قسمت به آن اشاره می‌کنیم. بیشتر استاد بولت‌ها در اندازه‌های بزرگ ساخته می‌شوند و عبارت «استاد بولت درشت» را برای آن به کار می‌بریم اما قطعا اندازه‌های کوچک نیز کاربرد دارند.

استاد بولت درشت در صنایع سنگین کاربرد بیشتری دارد. زمانی که بخواهیم اتصالات فلنج را انجام دهیم از پیچ استاد بولت بهره می‌بریم که معمولا اندازه آن درشت است. درشت بودن مزیتی دارد و آن مزیت این است که در کل قطعه مقاومت بیشتری ایجاد می‌شود. درست مانند جنس فولادی که در بخش قبل مثال زدیم، در این جا نیز اگر بخواهیم یک سیستم نسبتا ناپایدار و با جنس ضعیف (مانند مس یا آهن) را به پایداری خوب و عالی برسانیم و مقاومتش را زیاد کنیم از استاد بولت نوع درشت و قطور استفاده می‌کنیم.

وقتی از درشت بودن صحبت می‌شود هر دو فاکتور طول و قطر مطرح است. استاد بولت درشت از نظر اندازه، هم در طول بزرگ است و هم در قطر که باعث می‌شود پیچ سنگین‌تر نیز بشود اما با وجود تمام این موارد وزن به جنس وابستگی بیشتری دارد.

نوع کوچک پیچ استاد بولت از نظر طولی کوتاه‌تر است و قطر بسیار کمتری در مقایسه با نوع درشت دارد. این موضوع سبب می‌شود تا مصرف این پیچ در کارهای سبک و پروژه‌های نه چندان حجیم معقول به نظر برسد. خرید پیچ و مهره استاد بولت کوچک معمولا برای پروژه‌هایی انجام می‌شود که به دقت بالایی نیازمند هستند و ظرافت کار بالا است. این نوع از پیچ مقاومت کششی زیادی ایجاد می‌کند و وزن مجموعه را (به نسبت نوع درشت) کاهش می‌دهد.

چه مهره‌ای برای استاد بولت مناسب است؟

کمی قبل‌تر اشاره ریزی به این موضوع کردیم اما در این جا درک بهتری به شما دست می‌دهد. اگر می‌خواهید پیچ و مهره بخرید ابتدا باید نوع پیچ را بسته به پروژه و کاری که می‌خواهید انجام دهید مشخص کنید. بعد از این کار حالا نوبت به انتخاب مهره مناسب می‌رسد.

برای پیچ استاد بولت بهترین گزینه مهره شش‌گوش است. دلیل این نام‌گذاری شکل و طراحی مهره است که گفتیم. مهره‌ها می‌توانند ساده یا دارای واشر باشند اما دقت داشته باشید که برای اتصال محکم و دقیق باید قطر داخلی مهره به اندازه قطر خارجی پیچ باشد. همچنین عمق حفره درون مهره باید با گام‌های رزوه روی پیچ متناسب بوده و روی پیچ بنشیند.

مهره‌ها نیز دارای جنس‌های گوناگونی هستند اما بهتر است جنس مهره با جنس پیچ یکی باشد. در شرایط مختلف آب‌وهوایی و کلا محیطی که پیچ و مهره در آن قرار می‌گیرند اگر جنس مهره با پیچ فرق داشته باشد اتفاقت بدی رخ می‌دهد.

ممکن است مهره دچار خمیدگی شود یا بیش‌تر از پیچ منبسط شده و این افزایش حجم از پیچ پیشی بگیرد که نتیجه امر شل شدن پیچ و مهره است. برای این که بتوانید بهترین جنس را تهیه کنید روی مهره‌ها را بخوانید.

کاربردهای پیچ استاد بولت

وقتی کسی برای خرید پیچ و مهره وارد فروشگاه ابزار می‌شود و درخواست استاد بولت می‌کند می‌توان حدس زد که می‌خواهد دقیقا چه کاری انجام دهد. اصلی‌ترین کاربری پیچ استاد بولت در اتصال بین دو قطعه است. البته هر قطعه‌ای با این پیچ به یکدیگر متصل نمی‌شود یا اگر بشود ممکن است بازدهی کافی را به ما ندهد.

اگر بخواهیم دو لوله را به هم وصل کنیم بهترین گزینه استاد بولت است. یکی از انواع لوله‌ها، فلنج نام دارد. فلنج‌ها شبیه دیسکی هستند که در انتهای لوله‌ها قرار گرفته و از راستای آن بیرون‌زدگی دارند. این طور تصور کنید که می‌خواهیم دو لوله را در طول هم قرار دهیم. چطور باید آن‌ها را به هم وصل کنیم؟

برای اتصال لوله‌ها، قسمتی را پهن‌تر طراحی کرده‌اند. مانند آن است که در انتهای لوله یک بشقاب تو خالی قرار داده باشند یا یک حلقه دور لوله بگذارند. این حلقه پر است از حفره‌هایی که برای اتصالات تعبیه شده‌اند. اگر بخواهیم دو فلنج را به یکدیگر وصل کنیم با وجود این حفره‌ها و صد البته پیچ استاد بولت، کار ساده‌تری پیش رو داریم. کافی است تا لوله‌ها را در راستای هم قرار دهیم، استاد بولت‌ها را از دو حفره عبور دهیم و مهره‌ها را ببندیم.

بنابراین کاربرد اصلی استاد بولت در هر کاری است که نیاز به اتصال لوله‌ها دارد اما کاربردهای دیگری نیز برای این پیچ و مهره هست که در ادامه مشاهده می‌کنید:

• اتصال‌های تاسیسات ساختمانی
• لوله‌کشی ساختمان‌ها
• اتصال تاسیسات پتروشیمی
• اتصال تاسیسات نفت‌وگاز
• کانال‌های انتقال آب
• خطوط فاضلاب

حالا می‌دانیم که کاربرد دقیق پیچ استاد بولت چیست اما آیا هر نوعی از این پیچ می‌تواند کار ما را راه بیندازد؟ در جواب باید گفت بله ممکن است این اتفاق بیفتد اما در پروژه‌های مهم هدف اصلی صرفا اتصال نیست بلکه مهندسی اتصال در اولویت است.

یعنی باید در نظر داشت که با انتخاب چه نوعی از پیچ، چه فرایندهایی رخ می‌دهد و سوال دیگر این که بهترین نوع پیچ برای کاربری خاص کدام است. پاسخ این سوالات با گریدبندی مشخص می‌شود.

انواع استاد بولت و گریدبندی آن‌ها

در ابتدا باید گفت که پیچ استاد بولت دارای رزوه‌هایی با ابعاد بر حسب اینچ است و گام هر کدام بر اساس این مقیاس کم یا زیاد می‌شود. استاد بولت‌ها بر اساس استاندارد A193 هستند که این کلاس به 3 نوع زیر تقسیم می‌شود:

• B7
• B8
• B16

هر کدام از کلاس‌ها خودشان به موارد دیگر تقسیم‌بندی می‌شوند؛ مثلا نوع B7 خود به دو نوع دیگر منتهی می‌شود. بعد از بررسی استاندارد پیچ به مهره می‌رسیم. مهره‌ای که برای پیچ استاد بولت به کار می‌بریم از استاندارد A194 پیروی می‌کند و نسبت به مهره‌های دیگر ضخامت بیشتری دارد.

دو کلاس B7 و B16 تشابه بسیار زیادی در مواد تشکیل‌دهنده دارند و تنها به اندازه ناچیزی (زیر یک درصد) درصد منگنز و وانادیوم متفاوتی دارند. درست است که مواد تشکیل‌دهنده شبیه به هم هستند اما این موضوع به معنای آن نیست که هر دو به یک شکل کاربرد دارد.

B7 می‌تواند تا دمای 450 درجه سانتی‌گراد مقاوم باشد اما این در حالی است که گرید B16 تا دمای 650 را تحمل می‌کند. پس اگر می‌خواهید پیچ استاد بولت را در دمای بالای 450 استفاده کنید بهتر است B16 را تهیه کنید اما اگر دمای محیط کمتر از این عدد است پیشنهاد می‌کنیم نوع B7 را بخرید.

کلاس B8 این پیچ در جنس استیل استنلس تولید می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های این جنس می‌توان به عدم جذب‌شدگی به میدان مغناطیسی اشاره کرد. همچنین استیل وزن بسیار سبک‌تری نسبت به فولاد و آهن دارد. قیمت استاد بولت با جنس استیل می‌تواند در پروژه‌های عظیم کمی آزاردهنده شود اما در مقابل، ویژگی مقاومت کلاس B8 در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی باعث می‌شود ارزش خرید این جنس افزایش پیدا کند. این موضوع می‌تواند راهنمای خوبی برای خریداران باشد.

جمع‌بندی

وقتی اسم پیچ استاد بولت را می‌شنویم احساس می‌کنیم قرار است تنها با یک پیچ و مهره ساده روبه‌رو شویم اما وقتی جزئیات را می‌خوانیم و درباره کاربرد این پیچ و مهره مطلع می‌شویم قضیه تفاوت پیدا می‌کند. در این مطلب به وضوح این مورد را مشاهده کردیم و دیدیم که استاد بولت‌ها چقدر کاربردی و البته متنوع هستند. اگر شما نیز قصد خرید پیچ و مهره دارید پیشنهاد می‌کنیم اطلاعات موجود در مطلب را مجددا مطالعه کنید تا بتوانید بهترین نوع را خریداری فرمایید.